Szlak pieszy czarny im. Jednostek Pancernych Wojska Polskiego
SIEĆ SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH GMINY MIROSŁAWIEC
Gmina Mirosławiec oraz serwis WedrujzNami.pl zapraszają na wycieczki piesze i rowerowe po Ziemi Mirosławieckiej. Specjalnie dla Was, przygotowano sieć znakowanych szlaków turystycznych; pieszych i rowerowych, przechodzących przez tereny Gminy Mirosławiec i gmin ościennych, w formie liniowej oraz pętli. Łącznie to ponad 235 kilometrów tras. Umożliwia ona przygotowanie różnych wariantów wędrówek pieszych i rowerowych, lub pokonywanie tych szlaków pojedynczo. Połączona jest z siecią szlaków Kalisza Pomorskiego, Wałcza i Tuczna.
Szlaki prowadzą głownie po terenach leśnych ze zdrowym mikroklimatem. Nie zabraknie malowniczych jezior leśnych, zabytków, miejsc historycznych, punktów widokowych, czy stref chronionych. A może spotkacie na szlaku żubra ? Podczas wędrówek można skorzystać z kąpieli na wyznaczonych plażach z infrastrukturą. Do tego w miarę dobra sieć noclegowa w agroturystykach, harcerskich bazach namiotowych lub kwaterach prywatnych, umożliwia planowanie kilkudniowych wypadów. Zaś "traperzy", na pewno znajdą miejsce do biwaku pod namiotem.
Autor opisów: Robert Filipski Wiking Turystyka Szczecin.Jeśli chcesz dodać zdjęcia, poprawić/rozszerzyć opis, zapraszam do kontaktu.
Oznakowanie szlaków na terenie gminy Mirosławiec, wykonano w latach 2018-2022 - wykonawca Wiking Turystyka sp. z o.o. w Szczecinie tel. 501036860, e-mail: biuro@wedrujznami.pl.
SZLAK PIESZY IM. JEDNOSTEK PANCERNYCH WP
P-S-ZWA/ZDR-088 (PTTK ZP-1132s), czarny, Nakielno - Wierzchowo PKS, 43,0 km
NUMER SZLAKU W SERWISIE www.WedrujzNami.pl: P-S-ZDR/ZWA-088
NUMER SZLAKU WG PTTK: ZP-1132-S
PRZEBIEG SZLAKU: Wierzchowo PKS - Żabin - Toporzyk - Piecnik - Próchnowo - Grodzisko Bytyń - Nakielno
NAZWA SZLAKU: im. Jednostek Pancernych Wojska Polskiego
POWIAT: Drawski, Wałecki
GMINA: Wierzchowo, Mirosławiec, Tuczno, Wałcz
NAWIERZCHNIE: asfalt, drogi leśne gruntowe i utwardzone, ścieżki leśne, skraj pola
KOLOR: czarny pasek, pomiędzy dwoma białymi w poziomie
ROK POWSTANIA: nieznany
ROK OSTATNIEGO ODNAWIANIA: Odcinek Wierzchowo - granica gmin Wierzchowo/Mirosławiec 2008. Odcinek granica gmin Wierzchowo/Mirosławiec - Mirosławiec/Tuczno 2018. Odcinek granica gmin Mirosławiec/Tuczno - Nakielno 2022
ROK OSTATNIEGO MONITORINGU/POMIARU: 2022
DŁUGOŚĆ: 43 km
WAŻNE UWAGI: szlak o charakterze liniowym, oznakowanie dwustronne. W 2022 roku oznakowanie oceniamy jako słabe z miejscowymi brakami powstałymi podczas wycinek lasu oraz remontów dróg na terenie gminy Wierzchowo. Pozostała część szlaku (gminy Mirosławiec, Tuczno, Wałcz) stan oznakowania dobry i bardzo dobry. Na odcinku Próchnowo - Nakielno, szlak jest częścią terenową szlaku rowerowego "Wokół Jeziora Bytyń Wielki"
Mapa:
Szlak przebiega po urozmaiconym terenie, w większości w otoczeniu lasów. Nie zabraknie zabytków w Wierzchowie, Toporzyku, Próchnowie, Piecniku i Nakielnie. Miłośnicy przyrody i ładnych krajobrazów znajdą je nad jeziorami, nad jeziorem Bytyń Wielki (rezerwat przyrody o tej samej nazwie) oraz w Próchnowie – malownicze zachody słońca. Warto spędzić kilka dni na szlaku, nocując w Nakielnie i Próchnówku. Aby obejść jezioro dookoła możemy przejść szlakiem pieszym zielonym Nakielno – Próchnówko. Nakielno i Próchnówko, to dwa ośrodki żeglarskie nad jez. Bytyń Wielki leżące na szlaku. Trzecia przystań położona jest na zachodnim brzegu jeziora, w Drzewoszewie. Jest to typowa wieś letniskowa, z rozwijającym się żeglarstwem i bazą noclegową. Posiada przystań żeglarską, plażyczki i warto tutaj chwilkę odetchnąć. Gdy już poznamy walory okolic, możemy powędrować szlakami na Magnetyczną Gorkę i do Wałcza, lub w kierunku Tuczna i Człopy. Czeka na Was również rozbudowana sieć szlaków Gminy Mirosławiec. Wędrówkę można zaplanować, korzystając z licznych węzłów z innymi szlakami turystycznymi; pieszymi i rowerowymi, których na tym terenie nie brakuje. Szlak nadaje się oczywiście do wycieczek rowerowych MTB.
OPIS TECHNICZNY SZLAKU
Odcinek pierwszy, Wierzchowo – droga wojewódzka nr 177
Odcinek łatwy, droga asfaltowa, droga utwardzona leśna.
Szlak rozpoczyna się w Wierzchowie. Jest to miejscowość o średniowiecznym rodowodzie, gdy należała do rodziny v.n Borck, największym zabytkiem wsi jest neogotycki kościół p.w. Świętego Wojciecha Męczennika z 1891 roku, z ołtarzem z początku XVII wieku. Przy kościele umiejscowiony jest pomnik poświęcony mieszkańcom, którzy zginęli podczas I Wojny Światowej. Na dwustopniowej kamiennej podstawie zachowana dolna część prostopadłościennego filaru z widocznymi wizerunkami wieńca dębowego oraz śladami po odkutych tablicach. Smukły prostopadłościan, stanowiący część właściwą pomnika z inskrypcjami wraz ze zwieńczeniem w postaci kamiennego Krzyża Żelaznego, zastąpiony został po wojnie przez figurę Jezusa Chrystusa. W rogach podstawy kamienne kule. W okolicach znajdziemy wiele pamiątek z okresu walk o Wał Pomorski (Pozycję Pomorską). To również węzeł szlaków turystycznych; pieszy niebieski im. I Warszawskiej Dywizji Kawalerii, czarny rowerowy "Dolina Wąsawy" oraz przebiega wojewódzka trasa rowerowa "Stary Kolejowy Szlak", prowadząca w większości po dawnej linii kolejowej (zbudowanej w 1900, zamkniętej w 1992 roku) Złocieniec - Wałcz.
Ruszamy na południe ulicą asfaltową. Po chwili dochodzimy do skrzyżowania z węzłem ze szlakiem pieszym niebieskim – szlak odbija na wschód. Na krótkim odcinku idziemy wspólnie ze szlakiem niebieskim, który na najbliższym rozwidleniu odbija w prawo skos. Kierujemy się dalej główną ulicą Wierzchowa kierunku południowym. Dochodzimy do przejazdu kolejowego, za którym opuszczamy Wierzchowo. Drogą asfaltową dochodzimy do zabudowań w miejscowości Żabin. Z lewej strony znajduje się pomnik upamiętniający zdobycie wsi (01.03.1945r). Właśnie od pomnika widać tereny w kierunku wsi Żeńsko (d. Borujsko), gdzie miała miejsce ostatnia szarża polskiej kawalerii podczas walk o Wał Pomorski. Zabytkiem wartym uwagi jest dawny kościół ewangelicki zbudowany w około 1800 roku – obecnie szkoła oraz dwa cmentarze poniemieckie. Na jednym z nich znajdziemy pomnik poświęcony mieszkańcom, którzy zginęli podczas I Wojny Światowej. Brak oryginalnego zwieńczenia, zachowane inskrypcje oraz tablice poległych, wypełnione czarną farbą. Na przedniej ścianie pomnika wizerunek Krzyża Żelaznego i napis „1914-1918” Warto również dodać że w okolicy wsi znajduje się najwyższy szczyt Gór Smolnych – Racza 214 m.n.p.m.. Idąc poprzez Żabin dochodzimy do skrzyżowania i skręcamy w lewo. Czeka nas spory kawałek wycieczki na otwartym terenie, drogą asfaltową. Dochodzimy do przejazdu kolejowego i po przejściu przez tory, po 300 metrach dochodzimy do rozwidlenia dróg. Idziemy dalej drogą asfaltową i po około 1,3km, docieramy do pomnika ku czci walczących w walkach o Wał Pomorski. Wchodzimy na tereny leśne i po 1.2 km szlak schodzi z drogi asfaltowej. Skręcamy w lewo skos i dalszą wędrówkę prowadzimy drogą utwardzoną. Wędrujemy przez las przez 2,8 km, omijając łukiem wieś Nowe Laski po prawej stronie. Dochodzimy do skrzyżowania z drogą asfaltową i dalej podążamy na wprost, aby po 600 metrach dotrzeć do skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 177 (Mirosławiec – Czaplinek). Z ciekawostek, gdy skręcimy tutaj w prawo dojdziemy do lotniska zapasowego (drogowy odcinek lotniskowy Mirosławiec) na drodze wojewódzkiej o długości 2200 m i szerokości 20 m – obecnie jest tam parking – zbudowanego w latach 50-tych XX wieku.
Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.
Odcinek drugi, droga wojewódzka nr 177 – Piecnik
Odcinek łatwy, droga asfaltowa, gruntowa, brukowana, utwardzona.
Przecinamy drogę wojewódzka nr 177 i wędrujemy dalej na wprost drogą utwardzoną w otoczeniu lasów przez 3 kilometry. Na tym odcinku mijamy granicę gmin; Wierzchowo i Mirosławiec. Na drugim skrzyżowaniu z drogą utwardzoną (ubity szuter), skręcamy w prawo. Podążamy tą drogą przez 600 m i na skrzyżowaniu skręcamy w lewo. Dobrą drogą leśną, lekko meandrującą, dochodzimy do skrzyżowania i skręcamy w prawo. Wchodzimy do wsi Toporzyk. We wsi węzeł szlaków turystycznych:
- czarny pieszy im. Jednostek Pancernych Wojska Polskiego Wierzchowo - Próchnowo,
- niebieski szlak pieszy "Pętla Mirosławiecka"
- żółty szlak rowerowy "Żubrów" Toporzyk DW177 (kończy/rozpoczyna swój bieg)
- zielony szlak rowerowy Orle - Drzewoszewo.
Przez wieś przechodzimy nierówną drogą brukowaną. We wsi, na niewielkim wzniesieniu znajdziemy perełkę - zabytek II klasy - kościół p.w. Świętego Jana Chrzciciela z 1 poł. XVIII wieku, z zewnętrzną dzwonnicą i dzwonem z 1865 roku. Posiada konstrukcję zrębową, na kamiennym fundamencie. Wewnątrz strop belkowy i chór muzyczny oraz renesansowy ołtarz z amboną, wykonany w z 2 połowie XVII w. Nieopodal umiejscowione są zabudowania dawnego dworu oraz XIX wieczny cmentarz.
Skręcamy w prawo i przejeżdżamy przez wieś, mijając po prawej kościółek. Na rozwidleniu dróg odchodzi od nas niebieski szlak pieszy. My za znakami szlaku rowerowego zielonego i pieszego czarnego kierujemy się na Piecnik, dość dobrą drogą utwardzoną. Wyjeżdżamy na asfalt i po 800 metrach "zdobywamy" wieś. Piecnik swoim rodowodem sięga średniowiecza. Stanowił on wraz z Próchnowem enklawę brandenburską na terenie Królestwa Polskiego. Z zabytków umiejscowiony jest tutaj park pałacowy z 1 połowy XIX wieku oraz szachulcowy kościół z XVIII wieku – chorągiewka na dachu ma datę 1710 rok. W parku, położonym nad jeziorem, który jest niewątpliwą atrakcją przyrodniczą wsi, znajdziemy dorodne okazy drzew w tym: lipy, klony, kasztanowce, świerki oraz dwa wielkie dęba o obwodach 620 i 500 cm. Park jest pozostałością założenia pałacowo-parkowego zniszczonego niestety w1945 roku – z dworu pozostały jedynie ruiny. W okolicach wsi toczyły się ciężkie walki podczas walk o przełamanie Wału Pomorskiego, podczas których zginęło wielu żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego. We wsi znajduje się pomnik-głaz poświęcony tym wydarzeniom. We wsi możemy zanocować w całorocznej agroturystyce "U Reni" tel 600 155 945, zaś latem skorzystać z bazy turystycznej harcerzy z Hufca Trzcianka - Stanica "Harcówka".
Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.
Odcinek trzeci, Piecnik – Próchnowo
Odcinek łatwy, droga asfaltowa i utwardzona. W Piecniku na skrzyżowaniu przy pomniku, idziemy na wprost, następnie przed szkołą (za boiskiem) skręcamy w prawo. Przecinamy drogę krajową i asfaltem maszerujemy w kierunku Próchnowa do dzikiej plaży - dobre miejsce na odpoczynek).
Przejeżdżamy za oznakowaniem naszego szlaku i czarnego pieszego przez wieś i przed szkołą, skręcamy w prawo. Dojeżdżamy gruntową drogą do drogi krajowej nr 10 i przecinamy ją. Jedziemy drogą asfaltową na Próchnowo. Po około kilometrze docieramy do węzła szlaków turystycznych:
- czarny pieszy im. Jednostek Pancernych Wojska Polskiego Wierzchowo - Próchnowo,
- niebieski szlak rowerowy "Wokół Jeziora Bytyń Wielki", Drzewoszewo-Drzewoszewo
- żółty szlak rowerowy "Żubrów" Toporzyk DW177
- zielony szlak rowerowy Orle - Drzewoszewo.
Wędrujemy dalej asfaltem. Po chwili dochodzi do nas pieszy szlak zielony "Bytyński", Nakielno - Próchnowo. Przy parkingu leśnym odchodzi od nas żółty szlak "Żubrów". Maszerujemy za oznakowaniem naszego szlaku (wspólny przebieg z czarnym pieszym i niebieskim rowerowym) do Próchnowa. Idziemy jeszcze kilkaset metrów i docieramy do głównego skrzyżowania wsi. Wieś istniała z pewnością już na początku XIV wieku, gdyż wzmianki z roku 1337 informują, iż w tym czasie wieś jest już niemal opustoszała. Prawdopodobnie jest to efekt przygranicznych konfliktów, które w latach 1325 – 1335 były tu bardzo nasilone. W ramach przeciwdziałania wyludnianiu wsi chłopi, którzy pozostali w Próchnowie, otrzymali czteroletnie zwolnienie od wszelkich podatków. Wieś ta, wraz z Piecnikiem, do roku 1772 stanowiła brandenburską enklawę na terytorium Rzeczypospolitej. Była to konsekwencja traktatu zawartego w 1368 roku. Mimo to, majątek próchnowski jako lenno dzierżyli od 1490 roku do połowy XVII wieku. Próchnowo spolonizowali Wedlowie z Tuczna. W późniejszych latach właściciele wsi zmieniali się dość często. Jeden z dziedziców tutejszego majątku, rotmistrz von Reckow, w końcu XIX wieku wzniósł tu własnym sumptem niewielką świątynię ewangelicką. Dziś jest to filialny kościół pw. Serca Pana Jezusa. W 1891 został zbudowany w Próchnowie nieistniejący już wiatrak. We wsi zachował się natomiast neoklasycystyczny pałac z II połowy XIX stulecia oraz interesujący, ze względu na egzotyczne gatunki roślin park dworski. Jest to rozległy teren, pocięty jarami. Znajdują się tam interesujące okazy drzew i krzewów, zarówno krajowych jak i egzotycznych. Występują tam m.in.: buki (obwód do 450 cm), lipy, brzozy, graby, dęby (obwód do 600 cm), tzw. jedlice Douglasa (do 450 cm), żywotniki, modrzewie, a także limby, jodły białe, sosna czarna, leszczyna czerwonolistna, jabłoń jagodowa oraz kasztanowiec japoński. Nad jeziorem Bytyń Wielki umiejscowiona jest jedna z trzech plaż, co umili nam odpoczynek. Na skrzyżowaniu węzeł szlaków turystycznych; niebieski rowerowy "Wokół Jeziora Bytyń Wielki", czarny pieszy im. Jednostek Pancernych WP, Wierzchowo-Nakielno, oraz kończący/rozpoczynający bieg zielony szlak pieszy "Bytyński", Próchnowo-Nakielno.
Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking oprócz ok. 1km odcinka Piecnik – Jezioro Bytyń Wielki – patrz opis. Zalecane proponowane na początku szlaku obejście, aczkolwiek na prawdziwego turystę czeka ładny krajobraz w trudnym terenie.
Odcinek czwarty, Próchnowo – płd-zach kraniec rezerwatu Wielki Bytyń
Odcinek łatwy, droga asfaltowa, utwardzona, betonowa, gruntowa.
Na skrzyżowaniu w Próchnowie skręcamy w lewo. Po lewej stronie widać neoklasycystyczny pałacyk z zabudowaniami folwarcznymi. Budynek posiada skromną dekorację architektoniczną: boniowania, gzymsy. Za pałacem, szlak prowadzi nas na południe, równolegle do jeziora. Za zabudowaniami droga zmienia nawierzchnię na drogę z płyt jombo. Idąc polami, szczególnie podczas zachodów słońc zaczekają nas niezwykłe doznania estetyczne. Warto wówczas mieć ze sobą aparat fotograficzny, gdyż zachody słońca w Próchnowie nalezą do bardzo malowniczych. Mijając pola dochodzimy do skraju lasu, tam nawierzchnia zmienia się na utwardzoną. Kierujemy się dalej na południe przez 500 m do miejsca odpoczynku (wiata i parking). Na tym skrzyżowaniu gdy skręcimy w prawo dojdziemy do Próchnówka. Gdy skręcimy w lewo, dojdziemy do stanicy ZHP Hufca Piła.
Na skrzyżowaniu idziemy na wprost chwilę lasem a następnie skrajem lasu w kierunku południowym. Po około 1,3 kilometra, skręcamy w lewo do lasu, zbliżając się do brzegów jeziora Bytyń Wielki. Szlak dalej prowadzi wzdłuż granicy rezerwatu Wielki Bytyń. Wędrujemy lasem, przez 3,4 km skarpą dochodzącą do jeziora. Po drodze mijamy plażę, potem miejsce odpoczynku z wiatą, skąd możemy na chwilę odbić znakowanym szlakiem dojściowym do grodziska Bytyń (0,7km). Grodzisko położone u nasady półwyspu, przy zachodnim brzegu Jeziora Bytyńskiego. Jest to grodzisko wyżynne, stożkowate, usytuowane na naturalnym wzniesieniu, składające się z trzech elementów: właściwego stożka o stromych zboczach, fosy okalającej stożek w połowie wysokości wzniesienia i wału przylegającego bezpośrednio do fosy. Wał i fosa są najbardziej czytelne od strony południowej. Szczytowa część owalnego stożka jest wyraźnie spoziomowana. Wymiary: podstawa stożka - 75 x 80 m, powierzchnia części szczytowej 42 x 46 m, wysokość od lustra wody - 16 m, wysokość od dna fosy, w części południowej 6 m, w części zachodniej 11 m. Obiekt jest nieznacznie zniwelowany i porośnięty gęstym lasem mieszanym. W starszej literaturze grodzisko figurowało pod miejscowością Marcinkowice. W 1926 r. Sandt stwierdził obecność pali drewnianych na odcinku 60 metrów, przy zachodnim brzegu Jeziora Bytyńskiego, w odległości około 100 m od grodziska.
Wracamy na szlak i docieramy do skraju lasu. Tutaj musimy uważać, aby nie zgubić szlaku. Schodzimy z pola o drogami leśnymi docieramy do polno-leśnej drogi. Tutaj spotykamy się ponownie z niebieskim szlakiem rowerowym "Wokół Jeziora Bytyń Wielki".
Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.
Odcinek piąty, płd-zach kraniec rezerwatu Wielki Bytyń - Nakielno
Odcinek łatwy, droga asfaltowa, gruntowa, utwardzona, ścieżki. Dla rowerzystów kilka utrudnień w formie przejazdu przez pola (łącznie około 500m).
Od skraju lasu oraz rezerwatu Wielki Bytyń, szlak podąża na wschód drogą utwardzoną przez 800m. Następnie, na skrzyżowaniu skręcamy w lewo (niebieski szlak rowerowy idzie dalej drogą polną) i podążamy skrajem lasu ścieżką, która po 200m zmienia się w drogę gruntową. Maszerujemy nią przez 1,6km (w tym skrajem pól), po czym szlak odbija w lewo wchodząc do lasu oraz rezerwatu Wielki Bytyń. Dalej przemieszczamy się przez 1,2km i dochodzimy do węzła ze szlakiem pieszym czerwonym Jez. Karpiowe (Nadarzyce) – Człopa, im. IV Dywizji Piechoty, wchodzącym od strony południowej. Od tego momentu szlak podąża razem z czerwonym wzdłuż jeziora do Nakielna. Wędrujemy w kierunku północno wschodnim przez 1,0 km meandrującą drogą, przekraczając granicę gmin; Tuczno i Wałcz. Po tym dystansie, szlak skręca w prawo. Mijajmy granicę rezerwatu przyrody i schodzimy do utwardzonej drogi - dojazd pożarowy nr 2. Ponownie łączymy się z niebieskim szlakiem i wędrujemy do skraju lasu. Dalej szlak prowadzi nas do miejscowości drogą polną. Przed zabudowaniami przechodzi w drogę brukowaną. Wchodząc do wsi skręcamy w prawo w stronę przystanku PKS. Nakielno jest wsią o tradycjach żeglarskich położoną na terenie gminy Wałcz - dojazd samochodem lub pieszo/rowerem z stacji PKP Strączno. Na uwagę zasługuje neogotycki kościół p.w. św. Wawrzyńca z zabytkowym cmentarzem przykościelnym. Podążając między zabudowaniami miejscowości możemy zauważyć zabytkową gorzelnię ze spichrzem folwarcznym z 2 połowy XIX wieku, zabytkowy dom podcieniowy (nr 6) oraz przeszło ponad 100 letni park pałacowy. A gdy udamy się na północ wsi, dojdziemy do brzegu jeziora i drewnianego domku, tzw. czatowni z której możemy obserwować jezioro i żyjące na nim ptactwo. Odcinek na całej długości dostępny dla pieszych, rowerzystów i miłośników nordic walking.
SKALA TRUDNOŚCI PIESZA – 1
SKALA TRUDNOŚCI ROWER – 2
SKALA TRUDNOŚCI NORDIC WALKING - 2
1 – łatwy bez utrudnień
2 – średni z miejscowymi utrudnieniami
3 – o utrudnionym przejściu/przejeździe
CO DALEJ ??
W Nakielnie, możemy skorzystać z dalszej opcji wędrówki pieszej lub rowerowej, szlakami turystycznymi. Mamy do dyspozycji szlaki rowerowe i piesze Wokół jeziora Bytyń Wielki, Strzalin Zespół Warowny Wisielcza Góra, Wałcza, Tuczna, Człopy, Drawieńskiego Parku Narodowego ... . Możemy również udać się do Strączna lub Rutwicy i korzystając z PKP (linia Piła-Wałcz-Stargard-Szczecin) wrócić do domu.
W Wierzchowie, możemy skorzystać ze szlaków pieszych i rowerowych, kierując się do Kalisza Pomorskiego, Złocieńca Jeziora Lubie . W wymienionych miastach funkcjonują linie kolejowe.
